Thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Vì thế, ưu tiên tiêu thụ các loại thực phẩm tốt cho thận không chỉ ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan này mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Vậy, dưới góc nhìn của các chuyên gia dinh dưỡng, ăn gì tốt cho thận? Tất cả sẽ được Đông Dược Hồ Bắc giải đáp qua bài viết dưới đây.
1. Chế độ ăn tốt cho thận là gì?
Chế độ ăn tốt cho thận là việc ưu tiên chọn lọc và tiêu thụ các loại thực phẩm lành mạnh để:
- Giúp thận thực hiện tốt các chức năng sinh học: Trong đó bao gồm việc lọc máu, loại bỏ độc tố và kiểm soát cân bằng axit-bazơ trong cơ thể;
- Bảo vệ thận trước những bệnh lý nguy hiểm: Chẳng hạn như viêm cầu thận, sỏi thận hoặc suy giảm chức năng thận đến từ nhiều nguyên nhân.
Mục tiêu của chế độ dinh dưỡng này là góp phần làm giảm áp lực lên thận; từ đó, tăng cường sức khỏe tổng thể, ngăn ngừa sớm và nâng cao hiệu quả điều trị các bệnh lý liên quan đến thận.
1.1. Thực phẩm ít muối và natri tốt cho thận
Đứng đầu trong danh sách thực phẩm tốt cho thận là các loại thức ăn ít muối và natri. Tiêu thụ ít muối và natri giúp kiểm soát tình trạng tăng huyết áp – nguyên nhân phổ biến gây nên khoảng 30% trường hợp suy thận tại Hoa Kỳ. Các nhóm thực phẩm ít natri, tốt cho thận mà bất kỳ ai cũng nên tiêu thụ bao gồm:
- Rau củ quả: Cải bó xôi, cà rốt, củ cải,…;
- Trái cây: Dưa hấu, dâu, táo, lê,…;
- Các loại hạt: Hạt lanh, hạt chia, hạt hướng dương…;
- Ngũ cốc: Yến mạch, gạo lứt, ngô…;
- Nguồn đạm lành mạnh: Cá hồi, nạc gà không da, trứng, sữa chua,…
1.2. Chọn thực phẩm ít Kali nếu bị suy thận
Thực phẩm ít kali tốt cho thận vì khi thận yếu, cơ thể khó lọc và đào thải kali, dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu, gây rối loạn nhịp tim và sức khỏe tổng thể. Các thực phẩm ít natri có thể phân chia theo nhóm:
- Rau cải: Cải bó xôi, bắp cải, cải lưới,…
- Trái cây: Táo, lê, dứa,…
- Ngũ cốc và hạt: Gạo trắng, mì, yến mạch,…
- Thịt và thực phẩm từ động vật: Gà không da, trứng, các loại nạc cá;
- Thực phẩm khác: Bánh mì trắng, mì ống, bơ, dầu ô-liu, đậu tương,…
Việc lựa chọn các thực phẩm này giúp kiểm soát mức kali trong cơ thể, hỗ trợ sức khỏe thận và hệ tim mạch.
1.3. Thực phẩm và đồ uống ít phốt pho
Chỉ những người có tiền sử mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn III, IV, V mới cần ưu tiên ăn thực phẩm chứa ít phốt pho. Bởi lẽ, tình trạng thận yếu khiến cơ thể không còn đủ khả năng lọc phốt pho ra khỏi máu một cách hiệu quả.
Lượng phốt pho dư thừa trong máu có thể làm tăng canxi huyết, gây loãng xương và xơ cứng động mạch. Việc hạn chế phốt pho trong chế độ ăn giúp kiểm soát nồng độ phốt pho trong máu. bảo vệ xương, hệ tim mạch và hỗ trợ sức khỏe tổng thể của người bệnh suy thận.
Một số thực phẩm ít phốt pho mà người bệnh suy thận cần quan tâm bao gồm:
- Trái cây tươi: Nho, táo, mận, quýt, dâu tây, dưa hấu, dứa,…;
- Rau củ: Rau xà lách, cải bó xôi, dưa leo, ớt chuông, măng tây, bắp cải, đậu xanh, cà tím, bông cải,…;
- Ngũ cốc: Cám gạo, bánh mì, mỳ ống, cơm,…;
- Nguồn đạm lành mạnh: Phi lê cá, ức gà bỏ da, lòng trắng trứng, nấm đông cô,…
1.4. Thực phẩm chứa lượng protein thấp tốt cho thận
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ thực phẩm giàu protein có thể làm tăng nồng độ axit uric trong huyết thanh, gây tăng huyết áp ở cầu thận, đồng thời làm giảm lưu lượng máu chảy đến thận; từ đó, thúc đẩy nguy cơ suy thận cấp / mãn tính và sỏi thận. Vì thế, khi tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều protein, bạn cần lưu ý:
- Ăn đủ lượng: Không nên ăn quá 55 – 85g thịt đỏ / nạc cá / ức gà trong mỗi cữ ăn; đảm bảo tuân thủ đúng giới hạn protein tiêu thụ mỗi ngày theo chỉ định của bác sĩ khi đang điều trị bệnh lý liên quan đến thận.
- Hạn chế thịt đỏ: Ưu tiên tiêu thụ đạm thực vật từ các loại đậu, trứng, sữa, nạc cá hoặc ức gà bỏ da thay vì ăn thịt đỏ (bò, cừu, lợn, dê,…).
2. Thực phẩm tốt cho thận mà bạn cần biết
Thực phẩm tốt cho thận là những loại thực phẩm có chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ, chất chống viêm và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ thận khỏi các tác nhân gây hại và cải thiện chức năng lọc máu. Một số thực phẩm tốt cho thận mà bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày là
2.1. Nước
Nước giúp duy trì lưu lượng chất lỏng chảy qua thận, ngăn ngừa sự cô đặc quá mức của nước tiểu, làm giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và nhiễm trùng niệu đạo. Nước cũng hỗ trợ quá trình điều tiết cân bằng muối và độ pH của thận. Do đó, việc tiêu thụ đủ ít nhất 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày hỗ trợ thận lọc máu, đào thải độc tố hiệu quả, góp phần bảo vệ sức khỏe thận và cơ thể nói chung.
2.2. Các loại cá béo
Các loại cá béo chứa omega-3, một loại axit béo không bão hòa đã được chứng minh là tốt cho thận. Omega-3 có đặc tính kháng viêm, làm giảm áp lực và tổn thương trong các mạch máu của thận; nhờ đó, cải thiện lưu lượng máu đến thận và hạ thấp nồng độ protein niệu (urine protein) – một chỉ báo quan trọng khi thận bị tổn thương. Tóm lại, các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu,…) là một nhóm thực phẩm tốt cho thận mà bạn không nên bỏ lỡ.
2.3. Rau lá màu xanh đậm
Rau lá xanh đậm chứa nhiều chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết và hạ áp lực máu, hai tác nhân phổ biến dẫn đến suy thận. Không những thế, hàm lượng chất xơ không hòa tan trong các loại rau lá xanh còn giúp cơ thể ưu tiên “giữ” canxi ở ruột, hạn chế canxi tiến vào thận, kết tủa và tạo thành sỏi thận (canxi oxalate). Nhờ đó, tiêu thụ rau lá xanh có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe toàn diện trước sự tấn công của hai loại bệnh lý hệ tiết niệu phổ biến là suy thận và sỏi thận.
2.4. Các loại quả mọng
Tiêu thụ một chế độ ăn giàu quả mọng được chứng minh là có thể giúp bạn ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp – nguyên nhân hàng đầu gây suy thận. Không những thế, nghiên cứu cho thấy, hàm lượng chất chống oxy hóa polyphenols dồi dào trong các loại quả mọng còn giảm thiểu các phản ứng gây viêm, bảo vệ tiểu cầu thận không bị xơ cứng khi cơ thể hấp thụ quá nhiều natri. Do đó, các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi, nam việt quất,… chính là nhóm thực phẩm tốt cho thận mà bạn không nên bỏ qua.
2.5. Bắp cải
Tương tự như táo, bắp cải cũng chứa ít kali, phốt pho và natri nên rất an toàn để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của người bệnh thận. Bên cạnh đó, bắp cải có hàm lượng calo thấp, giúp ngăn ngừa tăng cân và giảm nguy cơ mắc bệnh thận liên quan đến béo phì. Tóm lại, bổ sung bắp cải vào khẩu phần ăn là một sự lựa chọn tuyệt vời để bảo vệ và nâng cao sức khỏe thận.
2.6. Bông cải
Bông cải chứa nhiều sulforaphane. Theo nghiên cứu, sulforaphane có tác dụng bảo vệ thận mạnh mẽ thông qua đặc tính kháng viêm, chống oxy hóa, cải thiện lưu lượng máu đến thận, tăng khả năng loại bỏ creatinine và hạ thấp nồng độ uric axit trong nước tiểu; đồng thời ức chế tình thận xơ hóa thận và xơ hóa cầu thận. Nhờ đó, tiêu thụ bông cải xanh giúp bạn tăng cường chức năng thận và bảo vệ hệ tiết niệu một cách tối ưu.
2.7. Lòng trắng trứng
Lòng trắng trứng là nguồn cung cấp protein an toàn cho người bệnh thận bởi nó chứa nhiều protein mà không chứa nhiều natri và phốt pho, hai loại khoáng chất mà người bị suy giảm chức năng thận cần hạn chế. Không những thế, lòng trắng trứng còn chứa nhiều albumin, một loại protein được chứng minh là có khả năng cải thiện lưu lượng máu chảy đến thận
2.8. Các loại củ
Các loại củ chứa nhiều nitrous oxide (N2O), giúp làm giãn mạch máu, hạ huyết áp, ngăn ngừa sớm các bệnh lý về thận có liên quan đến chứng tăng huyết áp như: bệnh thận mạn tính, suy thận cấp tính, viêm thận,… Tuy nhiên, vì các loại củ cũng chứa nhiều kali – một loại khoáng chất có thể khiến thận phải hoạt động nhiều hơn để lọc máu; do đó, đối với người có tiền sử mắc bệnh thận, cần hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng an toàn trước khi tiêu thụ các loại củ để bảo vệ sức khỏe tối ưu.
2.9. Hạt mác ca
Hầu hết những người mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn đầu, chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận đều phải hạn chế tiêu thụ các loại hạt do chúng chứa nhiều kali và phốt pho, có thể làm gia tăng áp lực đào thải muối khoáng lên thận. Tuy nhiên, hạt mắc ca là một thực phẩm tốt cho thận bởi chúng chứa hàm lượng kali và phốt pho thấp, giúp người bệnh đảm bảo an toàn sức khỏe khi tiêu thụ trong quá trình điều trị bệnh.
2.10. Nấm đông cô
Nấm đông cô chứa ít kali hơn các loại nấm khác nên việc bổ sung loại nấm này vào khẩu phần ăn cho người bệnh thận mạn tính là điều vô cùng thích hợp. Không những thế, nấm đông cô còn chứa nhiều vitamin nhóm B, protein và selen, giúp tăng cường hệ miễn dịch, kháng viêm và bảo vệ sức khỏe thận một cách toàn diện.
Ngoài việc bổ sung các thực phẩm tốt cho thận ra thì mọi người nên bổ sung các dưỡng chất tốt cho thận hàng ngày bằng cách uống Bổ Thận Hồ Bắc hỗ trợ sinh lý khỏe, mạnh gân cốt tráng dương